۱۳۸۸ تیر ۲۲, دوشنبه

مخمصه؛ یک پلیسی پرزحمت (سینمای داستانی - نقد و بررسی)

محمدعلی سجادی هر چه باشد، از نامش به عنوان یک کارگردان جدی و پرکار نمی‌توان گذشت؛ و به همین دلیل بود که من وقتی مخمصه در سینماها اکران شد رغبت دیدن آن را داشتم و البته پشیمان هم نشدم؛ به چند دلیل:

1- داستان: داستان «مخمصه» علی رغم گوشه نگاهی که به فیلم «مخمصه» اثر «مایکل مان» داشت، اما با این همه از پیرنگ خوب و درستی برخوردار بود. می‌شد آدم‌ها را تعقیب کرد. آدم‌های قصه به شخصیت تبدیل می‌شدند و در جاهایی نیز با هم پیوند به جا و درستی داشتند. افرادِ «آگاهی» نزدیکی بسیاری به آدم‌های جامعه داشتند و نیروی انتظامی یا به عبارت دیگر پلیس این فیلم از آن دست آدم‌هایی نبود که ارتباط با آن هم چون دیگر فیلم‌هایی از این دست نشدنی است؛ بلکه ملموس، زمینی و شبیه خودمان بود، به اضافه‌ی این که او پلیس بود و مثلاً من معلم. شخصیت زن فیلم هم بر عکس دیگر فیلم‌های پلیسی ایرانی روشنِ یکدست و سیاهِ یکدست هم نبود. گرچه این روزها به دلایل بسیاری به زن آن طور که باید دقیق پرداخته نمی‌شود و بیشتر باید زن‌ها را در چارچوب نجابت دید یا اگر هم عملی به خطا مرتکب می‌شوند، انگار که فریب خورده‌اند؛ و تقصیر بیشتر از آنِ دیگران یا مردهاست.

به هر حال زن این فیلم از پیچیدگی یک زن برخورداری کامل را داشت . به نوع وابستگی و گاه استفاده‌ای که به سوء از شخصیت مرد دارد خوب پرداخته شده بود. و به موقع و در جای درست هم از چرخه‌ی فیلم بیرون رفت.

2- فیلم برداری: گرچه در سینمای ایران فیلمبردار خوب کم نداریم، اما آن چه در این فیلم مرا به تحسین وا داشت استفاده‌ی خوب، به جا و پر زحمت بود، از لنز تله و آن هم در موارد بسیاری در فیلم. به نمونه، نوار کشیِ کنار بانک، با آن حرکت مدام دوربین و وضوح سازی مدام تصویر از این دست است. به طور کلی دوربین هم بر روی وسایل حرکتی، هم روی دست و هم آن هنگام که ثابت بود قاب‌ها را خوب حفظ و با وضوح مناسب، از ثبت در خوری هم برخوردار بود.

3- تدوین: تدوین فیلم، اولین ویژگی‌اش؛ حفظ ضرباهنگِ مناسبی بود که در تمام طول فیلم تا آخر تقریباً حفظ شد. فیلم هم ویژگی فیلم‌های پلیسی را رعایت کرده بود هم در مواقع مناسب با تدوین حساب شده، وقار مناسب را داشت. نقطه برش‌ها بایسته و درست و پیوندها سرِ جا و خوش جا صورت گرفته بود.

4- کارگردانی: اگر این نکته را در نظر داشته باشیم که مجموع هدایت این عوامل در دست کارگردان است؛ می‌شود گفت که مخمصه از کارگردانی خوبی برخوردار بود، به اضافه‌ی آن که تعلیق را نیز در هر پلان تا حد قابل قبولی کارگردان؛ با توجه به پلیسی بودن فیلم، خوب حفظ کرده بود؛ اما با این همه فیلم در چند جا از ضعف بیش و کم نسبی هم برخوردار بود. از جمله: تا حدی لوس بودن شخصیت جوانِ خلافکار و رابطه‌اش با دوست دختر یا نامزدش و همچنین بیش از حد عجیب بودن شخصیت خلافکار اصلی فیلم، اما با این همه فیلم ارزش دیدن را داشت و چه بسا بیشتر.

فتحی

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر